Ռուսաստանի տնտեսություն

Ռուսաստանի տնտեսություն
	«Մոսկվա Սիթի» Մոսկվայի միջազգային գործարար կենտրոն
Արժույթ	₽
Վիճակագրություն
ՀՆԱ	1 577 524 145 963,2 $
ՀՆԱ-ի աճ	−0,2 ± 0,1 տոկոս
ՀՆԱ-ն մեկ շնչի հաշվով	10 749 $
Գնաճ (ՍԳԻ)	5,4 ± 0,1 տոկոս

Ռուսաստանի տնտեսությունը ՀՆԱ-ով և գնողունակության համարժեքությունով զբաղեցնում է 6-րդ տեղը աշխարհի երկրների շարքում և 2-րդը Եվրոպայի երկրների շարքում, որը 2020 թվականին կազմում է 4,097 տրլն դոլար^[5]։

Անվանական ՀՆԱ-ի (2020 թ. 1,7 տրիլիոն դոլար) ցուցանիշով Ռուսաստանն աշխարհում զբաղեցնում է 11-րդ տեղը, իսկ Եվրոպայում՝ 5-րդը (ըստ Համաշխարհային բանկի)։ Ռուսական տնտեսությունը համարվում է խառը, պատկանում է անցումային տեսակին։

Ռուսաստանի բնակչությունը կազմում է աշխարհի բնակչության մոտ 1,9%-ը, երկրի ներդրումը համաշխարհային տնտեսության մեջ 2018 թվականին հասնում է 3,12%-ի^[6]։ Ռուսաստանը պատկանում է մարդկային զարգացման շատ բարձր ցուցանիշ ունեցող երկրների խմբին, ԱՀԿ և ԵԱՏՄ անդամ է։

Պետության և պետական ընկերությունների ներդրումը Ռուսաստանի ՀՆԱ-ում վիճելի հարց է․ նրա գնահատականները տարբերվում են՝ ավելի քան երկու անգամ, դաշնային հակամենաշնորհային ծառայության տվյալներով այն կազմում է 70% (ըստ անանուն փորձագետների), ԱՄՀ-ի տվյալներով՝ 33%^[7]^[8]։ Միջազգային ոսկեարժութային պահուստներով Ռուսաստանը 5-րդն է աշխարհում, դոլարային միլիարդատերերի թվով, նույնպես, աշխարհում 5-րդն է։

Վիճակագրություն

Ռուսաստանի հիմնական տնտեսական ցուցանիշները 1992-2020 թվականների համար՝ ըստ ԱՄՀ-ի և Ռուսաստանի^[5]^[9]^[10]։

Տարի	ՀՆԱ (ներկայիս գները, տրիլիոն ₽)	ՀՆԱ (մլրդ ԱՄՆ ԴՈԼԱՐ)	ՀՆԱ (անվանական) (մլրդ ԱՄՆ ԴՈԼԱՐ)	մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ բնակչություն (ՊՄԳ) (ԱՄՆ դոլարով)	մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ բնակչությունը (արժեք) (ԱՄՆ դոլարով)	ՀՆԱ (իրական)	Մակարդակ գնաճը (%-ով)	Գործազրկություն (%-ով)	Պետություն պարտականություն (ՀՆԱ-ի %-ով)
1992		1604,379	91,670	10 817,155	618,067	н/д	н/д	35,2%	н/д
1993		1499,503	▲196,227	10 102,357	▲1322,006	−8,7 %	874,255 %	05,9 %	н/д
1994		1337,018	▲293,768	9008,826	▲1979,411	−12,7 %	▲307,547 %	08,1 %	н/д
1995	21429	1309,085	▲335,777	8827,932	▲2264,343	−4,1 %	▲197,3 %	09,4 %	н/д
1996	▲2008	1284,959	▲412,685	8677,816	▲2787,022	−3,608 %	▲47,752 %	▲09,258 %	н/д
1997	▲2343	▲1325,182	▲433,704	▲8967,992	▲2935,030	▲1,382 %	▲14,761 %	10,808 %	351,519 %
1998	▲2630	1268,465	287,672	8597,489	1949,801	−5,345 %	27,686 %	11,875 %	135,193 %
1999	▲24,823	▲1368,510	209,657	▲9316,566	1427,307	▲6,351 %	85,746 %	13,033 %	▲092,379 %
2000	▲27,306	▲1539,649	▲278,264	▲10 523,631	▲1901,956	▲10,046 %	▲20,799 %	▲10,558 %	▲055,868 %
2001	▲28,944	▲1653,511	▲328,475	▲11 352,708	▲2255,253	▲5,09 %	21,477 %	▲08,942 %	▲044,438 %
2002	▲010,831	▲1759,359	▲370,062	▲12 136,523	▲2552,788	4,744 %	▲15,789 %	▲08,042 %	▲037,577 %
2003	▲013,208	▲1923,725	▲461,518	▲13 328,288	▲3197,573	▲7,349 %	▲13,663 %	08,233 %	▲028,334 %
2004	▲017,027	▲2117,273	▲633,294	▲14 723,632	▲4403,962	7,176 %	▲10,889 %	▲07,733 %	▲020,828 %
2005	▲021,610	▲2322,421	▲817,717	▲16 213,831	▲5708,838	6,376 %	12,685 %	▲07,15 %	▲014,851 %
2006	▲026,917	▲2587,799	▲1060,901	▲18 113,849	▲7426,005	▲8,154 %	▲9,669 %	▲07,05 %	▲29,804 %
2007	▲033,248	▲2884,124	▲1393,416	▲20 204,307	▲9761,368	▲8,535 %	▲9,007 %	▲06,025 %	▲28,033 %
2008	▲041,277	▲3094,510	▲1779,109	▲21 679,803	▲12 464,244	▲5,248 %	14,111 %	06,233 %	▲27,446 %
2009	038,807	2874,241	1307,927	20 122,947	9156,970	−7,821 %	▲11,647 %	08,242 %	29,918 %
2010	▲046,309	▲3038,683	▲1633,111	▲21 269,608	▲11 431,148	▲4,503 %	▲6,849 %	▲07,358 %	010,105 %
2011	▲060,114	▲3259,319	▲2046,621	▲22 783,519	▲14 306,432	▲5,066 %	8,44 %	▲06,508 %	010,34 %
2012	▲068,103	▲3480,299	▲2191,484	▲24 278,842	▲15 287,967	▲4,024 %	▲5,075 %	▲05,45 %	011,167 %
2013	▲072,986	▲3741,783	▲2288,428	▲26 044,835	▲15 928,699	1,755 %	6,754 %	05,5 %	012,348 %
2014	▲079,030	▲3763,535	2048,836	25 730,584	14 007,509	0,736 %	7,823 %	▲05,158 %	015,136 %
2015	▲083,087	3526,236	1356,704	24 062,479	9257,935	−1,973 %	15,534 %	05,575 %	015,286 %
2016	▲086,043	▲3538,582	1280,648	▲24 104,124	8723,523	▲0,194 %	▲7,042 %	▲05,525 %	▲014,849 %
2017	▲091,843	▲3818,781	▲1575,140	▲25 999,323	▲10 723,996	▲1,826 %	▲3,683 %	▲05,2 %	▲014,311 %
2018	▲103,862	▲4020,239	▲1653,006	▲27 389,367	▲11 261,716	▲2,807 %	▲2,878 %	▲04,8 %	▲013,62 %
2019	▲109,608	▲4175,039	▲1689,302	▲28 450,207	▲11 511,507	2,029 %	4,47 %	▲04,6 %	013,8 %
2020	107,315	4096,528	1473,583	27 903,302	10 037,239	−3,056 %	▲3,378 %	05,783 %	019,345 %

Տնտեսության ճյուղային կառուցվածք

Ռուսաստանում համախառն ավելացված արժեքի ոլորտային կառուցվածքը (ըստ 2016 թվականի տվյալների)^[11]։

Գյուղատնտեսություն, որսորդություն և անտառային տնտեսություն — 4,5 %
ձկնորսություն, ձկնաբուծություն — 0,3 %
հանքարդյունաբերություն — 9,4 %
Արտադրական արդյունաբերություն — 13,7 %
էլեկտրաէներգիայի, գազի և ջրի արտադրություն և բաշխում — 3,1 %
շինարարություն— 6,2 %
առևտուր — 15,9 %
հյուրանոցներ և ռեստորաններ — 0,8 %
տրանսպորտ և կապ — 7,8 %
ֆինանսական գործունեություն — 4,4 %
կրթություն — 2,6 %
Առողջապահական և սոցիալական ծառայությունների մատուցում— 3,8 %
Այլ արդյունաբերություններ — 27,6 %։

Տնտեսության աշխարհագրություն

Ռուսաստանի համախառն ավելացված արժեքի կառուցվածքն ըստ դաշնային շրջանների (ըստ 2017 թվականի տվյալների)^[12]։

Կենտրոնական դաշնային շրջան — 34,9 %
Վոլգայի դաշնային շրջան — 14,7 %
Ուրալի դաշնային շրջան — 14,3 %
Հյուսիսարևմտյան դաշնային շրջան — 10,9 %
Սիբիրի դաշնային շրջան— 10,4 %
Հարավային դաշնային շրջան — 7,2 %
Հեռավոր Արևելքի դաշնային շրջան — 5,2 %
Հյուսիսային Կովկասի դաշնային շրջան — 2,4 %

Ֆեդերացիայի սուբյեկտներից համախառն արդյունքով ամենամեծն են Մոսկվան, Տյումենի մարզը, Սանկտ Պետերբուրգը, Մոսկվայի մարզը և Կրասնոդարի երկրամասը^[12]։

Համախառն ներքին արդյունք

Ըստ Արժույթի միջազգային հիմադրամի ԽՍՀՄ փլուզումից հետո առաջացած պետությունների մեկ շնչին ընկող ՀՆԱ-ի փոփոխությունները, 1992 թվականից մինչև 2020 թվականը^[13]

Ծանոթագրություններ

↑ Համաշխարհային բանկի տվյալների բազա — WB.
↑ http://www.imf.org/external/datamapper/NGDP_RPCH@WEO?year=2016
↑ Համաշխարհային բանկի տվյալների բազա — WB.
↑ http://www.imf.org/external/datamapper/PCPIEPCH@WEO?year=2016
↑ ^5,0 ^5,1 IMF — Report for Selected Countries and Subjects
↑ «GDP based on PPP share of world total» (անգլերեն). IMF. 14.04.2020. Վերցված է 01.07.2020-ին.
↑ Ольга Егеева. (2019 թ․ մարտի 12). «МВФ оценил долю государства в российской экономике в 33%». РБК. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
↑ «ВБ представляет первую оценку ВВП за 2020 год». Всемирный банк.
↑ «Росстат уменьшил оценку падения ВВП РФ за 2020 год — с 3,0% до 2,7%». Интерфакс. 2021 թ․ դեկտեմբերի 30. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 3-ին.
↑ «Росстат (ФСГС) — ВВП годы (с 1995 г.), 174.5 Кб, 30.12.2021». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 18-ին. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 21-ին.
↑ «Валовая добавленная стоимость по видам экономической деятельности». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ դեկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 21-ին.
↑ ^12,0 ^12,1 «Валовой региональный продукт в текущих основных ценах — всего (1998—2017 гг.)». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ մարտի 1-ին. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 21-ին.
↑ «GDP based on purchasing-power-parity (PPP) per capita» (անգլերեն). МВФ. 20.09.2021. Վերցված է 20.09.2021-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռուսաստանի տնտեսություն» հոդվածին։

[_04094d543cecfba5-1] Համաշխարհային բանկի տվյալների բազա — WB.

[_8f5bf09451e2a93f-2] ttp://www.imf.org/external/datamapper/NGDP_RPCH@WEO?year=2016

[_d1463d0f5e53fc42-3] Համաշխարհային բանկի տվյալների բազա — WB.

[_8e276b9d922d4ed7-4] ttp://www.imf.org/external/datamapper/PCPIEPCH@WEO?year=2016

[imf2021-5] 5,0 ^5,1 IMF — Report for Selected Countries and Subjects

[imf2019-6] «GDP based on PPP share of world total» (անգլերեն). IMF. 14.04.2020. Վերցված է 01.07.2020-ին.

[7] Ольга Егеева. (2019 թ․ մարտի 12). «МВФ оценил долю государства в российской экономике в 33%». РБК. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 10-ին.

[Rosstat2021-8] «ВБ представляет первую оценку ВВП за 2020 год». Всемирный банк.

[if_vvp-9] «Росстат уменьшил оценку падения ВВП РФ за 2020 год — с 3,0% до 2,7%». Интерфакс. 2021 թ․ դեկտեմբերի 30. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 3-ին.

[10] «Росстат (ФСГС) — ВВП годы (с 1995 г.), 174.5 Кб, 30.12.2021». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 18-ին. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 21-ին.

[11] «Валовая добавленная стоимость по видам экономической деятельности». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ դեկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 21-ին.

[vrp17-12] 12,0 ^12,1 «Валовой региональный продукт в текущих основных ценах — всего (1998—2017 гг.)». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ մարտի 1-ին. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 21-ին.

[13] «GDP based on purchasing-power-parity (PPP) per capita» (անգլերեն). МВФ. 20.09.2021. Վերցված է 20.09.2021-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]